مراحل کلیدی شکستن عادت های بد با توسعه فردی

ترک عادت بد با توسعه فردی زمانی موضوعیت پیدا کرد که خیلی وقت‌ها تو به دنبال اصلاح فردی خودت بودی و خواستی چند تا از عادت‌های بدت رو اصلاح کنی و اتفاقا مدتی هم در این باره موفق بودی، اما دوباره برگشتی سر خونه اول! این سناریو چند بار برات اتفاق افتاده دوست عزیزم؟ وقتی من در جلسات لایف کوچینگ این مسائل رو بارها می‌شنوم وظیفه دارم تا کمک کنم تا استاپ ترک عادت بد رو به درستی بشکنی.

در چنین شرایطی هیچ چیز به اندازه یک برنامه مدون و هدفمند توسعه فردی نمی‌تونه تو رو در زندگی و سبک زندگی جدیدت مستقر کنه.

کلید ترک عادت‌ های بد با توسعه فردی

در واقع برای اینکه عادت‌های بد خواه فیزیکی باشه خواه روحی و روانی باشه، رو ترک کنی، بیش از اینکه نیاز به یک روش برای ترک عادت بد داشته باشی، نیاز به یک برنامه اصولی داری که ریشه‌ای این مسأله رو برات حل کنه. شکستن عادت‌های بد چیزی نیست که تو بخواهی با تقلید از دیگران یا شاید با هر چیز من درآوردی حلش کنی.

توسعه فردی به عنوان نقشه راه: تعیین اهداف و برنامه‌ریزی

برنامه ترک عادت بد با توسعه فردی در واقع کمک می‌کنه که با کمک خودآگاهی، هدف‌های قابل اندازه گیری داشته باشی و برنامه ریزی خوبی بکنی تا بتونی از شر عادت‌های بد رها بشی. تغییر عادت بیش از هر چیزی نیاز به یک برنامه داره. ترک عادت بد هر چقدر هم نهادینه شده باشه به کمک برنامه‌های توسعه فردی قابل تغییر هست. کافیه بدونی کجای کار هستی و میخوای به چی برسی! و البته هزارتا چرایی باید برای این سفر داشته باشی.

چرایی هات رو نوشتی؟

آغاز سفر تغییر: شناخت عادت‌های بد و ریشه‌های آن

در برنامه ترک عادت بد با توسعه فردی، اولین قدمی که تو باید برداری اینه که در مسیر ترک عادت بد، عادات بد خودت و پیش عادت‌ها رو کاملا بشناسی. به عنوان مثال:

• چه عادت‌هایی دارم که به نظرم مضر هستند؟
• چه عادت‌هایی منجر به تکرار رفتارهای مضر می‌شود؟

وقتی که در گام اول لیستی از عادت‌های بد رو نوشتی وقت اون می‌رسه که کمی هم به علل زمینه‌ای شکل گیری عادت‌های بد بپردازی. مثلا به سوالات زیر پاسخ بده:

• چی باعث میشه که این عادت بد در من تقویت بشه؟
• چه زمان‌هایی این عادت بد قوی‌تر میشه؟
• ابعاد روحی من چه ارتباطی با انجام این عادت‌های بد دارند؟

این بخش در واقع قسمتی از خودآگاهی هست که کمک می‌کنه در ترک عادت‌های بد گام‌های دقیق برداری که تو رو در نهایت به نتیجه خوب می‌رسونن.

نقشه راه رهایی: تعیین اهداف هوشمندانه برای ترک عادت

وقتی که عادت‌های بد رو شناسایی کردی، و حتی علل بروز این رفتارهای بد رو مشخص کردی وقت اون می‌رسه که اهداف واقعی برای ترک عادت بد داشته باشی. برخی از عادت‌ها بهتره که یکجا کنار گذاشته بشه و مطمئنا هیچ آسیبی به بدن تو نمی‌زنه. ولی برخی عادت‌ها به تناسب نظرهای پزشکی لازمه که کم کم و حتی تحت نظر یک پزشک ترک بشه. در رویکرد توسعه فردی برای ترک عادات بد توصیه میشه که اهداف هوشمندانه‌ای داشته باشی.

اهداف هوشمندانه مخالف اهدافی هستند که برای ترک رفتارهای بد به صورت هیجانی نوشته می‌شوند.

مثلا اگر تو قصد داری سیگار کشیدن رو ترک کنی، اگر بیای در قسمت هدف من بنویسی: من از امروز ۷ اردیبهشت سیگار را کامل کنار می‌گذارم احتمالا یکی دو هفته دوام بیاری! (مگر اینکه دیگه واقعا خیلی اراده قوی داشته باشی).

بهترین هدف‌گذاری برای ترک عادت بد در برنامه توسعه فردی اهدافی هستند که مشخص هستند و قابل اندازه گیری هستند. مثلا برای ترک عادت بد سیگار کشیدن باید گام‌های کوچ و قابل دستیابی تنظیم کرد. در این راستا به مثال زیر توجه کن:

من روزانه چقدر مصرف سیگار دارم؟ (مثلا روزی ۵ نخ)

من میخواهم مصرف سیگار را ترک کنم. من به خودم ۵ ماه زمان می‌دهم.

من باید در ماه آینده حداکثر روزی ۴ نخ سیگار بکشم!

این هدف مشخص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط با ارزش‌های شما و دارای بازه زمانی مشخص است

شناسایی و خنثی‌سازی مین‌های ذهنی: مدیریت محرک‌ها

محرک‌های عادات بد در ترک عادت بد بسیار نقش اساسی دارند. اینجا دوباره پای خودآگاهی به میان میاد. معمولا محرک عادات بد یا درونی هستند یا بیرونی!

1. محرک‌های درونی مثل: احساسات، افکار منفی، واگویه‌های ذهنی
2. محرک‌های بیرونی مثل: موقعیت خاص، مکان یا افراد خاص

معمولا محرک عادت بد، میل به انجام رفتار بد رو در تو تقویت می‌کنند. چقدر در این باره شناخت داری؟ چقدر خودت و زندگیت رو مانیتور کردی که بتونی این موضوع رو شناسایی کنی؟

توجه کن که مدیریت محرک‌ها از مهم‌ترین ارکان اصلی توسعه فردی برای حل تعارضات و مشکلات هست.

بذار برات مثال بزنم:

اگر در حال رژیم گرفتن هستی، باید بدونی محرک پرخوری تو چیه؟

استرس؟ فکر کردن زیادی به غذا و طعم غذاها؟ بیکار بودن؟ گردش و پرسه زدن تو خیابون و رد شدن از جلوی اغذیه فروشی ها؟

محرک‌های درونی و بیرونی خودت رو برای پرخوری باید کشف کنی و اون‌ها رو رها کنی.

جایگزینی سازنده: پرورش عادت‌های خوب به جای عادت‌های بد

دقت کن که وقتی قصد داری یک عادت بد رو ترک کنی باید به جاش یک عادت خوب بیاری!

نمیشه یک عادت رو ترک کنی و اون جای خالی رو رها کنی.

عادت خوب معمولا پمپاژ کننده انرژی مثبت هست که باید خودت حس و حالش رو درک کنی. برنامه توسعه فردی برای ترک عادت بد به شدت به جایگزینی اشاره داره.

مثلا وقتی تو زمان زیادی رو صرف اینستاگردی می‌کنی و می‌خوای این عادت بد رو ترک کنی، یک لایف کوچ بهت توصیه می‌کنه که در این زمینه باید حتما یک عادت خوب جایگزین زمان‌های صرف شده در شبکه‌های اجتماعی کنی. مثلا می‌تونی بجاش فیلم خوب ببینی یا زبان بخونی و یا حتی مراقبه داشته باشی. البته که مطالعه بهترین توصیه است. پرورش عادت‌های خوب معمولا انرژی لازم از عادت‌های بد رو می‌گیرن و تو رو به سمت رفتارهای سازنده سوق می‌دهند.

کافیه بتونی یک عادت جدید رو بین ۲۱ روز تا ۴۰ روز تمرین کنی.

قدرت اراده در مسیر تغییر: تقویت انگیزه و پایداری

وقتی شروع به ترک عادت بد می‌کنی، همواره چالش‌های زیادی پیش روی تو قرار می‌گیره که باید سعی کنی اون عادت بد رو همچنان از خودت دور کنی. قدرت اراده و تقویت انگیزه و پایداری نقش مهمی در توسعه فردی دارند و کمک می‌کنند تا عملیات چنج کردن عادت‌ها رو بهتر انجام بدی.

مثلا در برنامه توسعه فردی، به تو یاد داده می‌شه که نتایج ترک عادت منفی رو در ذهن تصور کنی و بعد با به یاد آوردن دلایل و چرایی ها، محکم‌تر پای قولی که به خودت دادی وایستی!

تعیین پاداش‌های کوچک برای پیشرفت‌ها و تمرین خودکنترلی می‌تونه به تو در مقابله با وسوسه‌ها و حفظ تعهد در طول فرآیند ترک عادت کمک بکنه.

• ذهن آرام، زندگی بدون عادت: نقش ذهن آگاهی در کنترل رفتارها
• ذهن آگاهی یعنی چیزی دقیقا برعکس زندگی اتوپایلوت!
• یعنی تو آگاهانه به لحظه توجه کن و بدون قضاوت پیش برو! فقط در این لحظه باش.
• در واقع ذهن آگاهی و توجه به لحظه در توسعه فردی کلید خیلی اساسی است.

وقتی ذهن آگاهی داری، هر وسوسه‌ای که می‌تونه تو رو به سمت اون عادت بد بکشونه رو شناسایی کنی و توی نطفه خفه‌اش کنی.

دقیقا اینطوری می‌تونی با انتخاب‌های آگاهانه از انجام کارهای بد، عادات بد و یا رفتارهای بد و یا حتی یک فکر بد، جلوگیری کنی. اگر این چالش با استرس و اضطراب شروع می‌شه می‌تونی با کمک تکنیک تنفس عمیق و مدیتیشن ذهنت رو آروم کنی و آگاهی‌ات رو بیشتر کنی.

وقتی مسیر سخت می‌شود: مدیریت استرس و مقابله با لغزش‌ها

در برنامه توسعه فردی برای ترک عادت بد همیشه جایی برای لغزش کردن وجود دارد. توسعه فردی و لایف کوچینگ به تو این رو یاد میده که چطور موانعی که بوجود میاد رو مدیریت بکنی. مثلا یکی از مهم‌ترین چیزهایی که تو رو به عادت‌های بد بر می‌گردونه استرس هست. اگر بدونی چطور باید مدیریت استرس داشته باشی، و از چیزهایی مثل ورزش و یوگا و غیره بهره‌مند بشی، مطمیئنا نگران لغزش نخواهی بود.

البته در برنامه‌های بهبود شخصی، گفته میشه که هیچ وقت نباید لغزش‌ها رو به صورت شکست در ذهن خودت تداعی کنی. در برنامه خودسازی و ترک عادت بد، همیشه لغزش یک توقف اجباری برای درس آموزی به شمار میاد.

وقتی در مدیریت وسوسه‌ها کم میاری و لغزشی رخ میده، این فرصت به تو کمک می‌کنه که یاد بگیری که چطور شرایط پیچیده رو شناسایی کنی، جلوشون رو بگیری و از تکرارشون خودداری کنی.

اینطوری میشه که اراده می‌کنی و دوباره استراتژی می‌چینی و دوباره این مراحل رو رد می‌کنی.

همراهان هم مسیر: اهمیت حمایت اجتماعی در ترک عادت

تو یه انسان هستی و انسان هم با اجتماع خودش رو همیشه بهبود میده. حمایت‌های اجتماعی به تو کمک می‌کنه که بتونی در فرآیند تغییر و ترک عادت بد موفق‌تر عمل کنی.

گروه‌های اجتماعی که معمولا گاهی از طریق فضای مجازی هم شکل می‌گیرند و به هم کمک می‌کنند تا رفتارهای درستی داشته باشند و با هم دیگه به طور گروهی عادت‌های بد رو کنار بگذارند، فرصت‌های خوبی برای پیشرفت و بازخورد گیری و استفاده از تجربیات دیگرانه. همراهان هم مسیر در برنامه توسعه فردی برای ترک عادت بد جایگاه ویژه دارند.

حتی اگر گروهی که شکل می‌دهی دو نفره هم باشد بسیار بهتر از ترک عادت انفرادی است.

سرمایه‌ گذاری روی خود: توسعه فردی به عنوان کلید رهایی از عادت‌ های بد

رشد شخصی و سرمایه‌گذاری روی خود، با ترک عادت‌های بد، به عنوان یک سرمایه‌گذاری پر سود شناخته میشه. در این ورطه، توسعه فردی به وسط میاد و با کمک تکنیک‌های که ارائه می‌کنه، به تو کمک می‌کنه که با با تقویت عزت نفس، ایجاد تغییرات مثبت در نگرش و باورها و یادگیری مهارت‌های جدید، به فردی قوی‌تر و توانمندتر تبدیل بشی.

همیشه به خاطر داشته باش که این رشد شخصی، کلید رهایی پایدار از عادت‌های بد و دستیابی به یک زندگی رضایت‌بخش‌تر است.

جشن پیروزی‌ های کوچک و تداوم مسیر: تثبیت عادت‌های جدید و پیشگیری از بازگشت

ترک عادت‌های بد هر چقدر هم که بزرگ باشن، با پیروزی‌های کوچک و شاید به چشم نیامدنی! شروع میشه و نباید از این پیروزی‌ها غفلت بکنی. هر گام مثبتی که بر می‌داری یک جشن بگیر! با این کار انگیزه پیدا می‌کنی تا مسیر رو حفظ کنی و تداوم داشته باشی و با اراده ترک عادت بد رو به خوبی انجام بدی.

برای تثبیت عادت‌های جدید و پیشگیری از بازگشت به عادت‌های قبلی، لازم است که آگاهی‌هایی که داری را نسبت به محرک‌ها حفظ کنیو به طور مداوم بر روی رشد شخصی خودت سرمایه‌گذاری کنی.

نتیجه گیری:

ترک عادت‌های بد یک سفر چالشی هست که درسته سخته ولی امکان پذیره! اصول توسعه فردی در این مسیر بهت کمک می‌کنه که از راه پر چاله و خاکی عموم جدا بشی و در مسیری هموار اقدام به ترک عادات بد خودت کنی. اینطوری می‌تونی پتانسیل‌های نهفته خودت رو بیدار کنی و از رویی جدید که زندگی بهت می‌کنه لذت ببری.

۱۴ پرسش و پاسخ برای ترک عادت بد با توسعه فردی

در ادامه لیستی از پرسش و پاسخ های مهم ارائه کرده ام که می تونه در کمتر از چند دقیقه دیگاه خوبی بهت بده:

منبع عکس: linkedin